Column | Waarom overal wat van vinden

Je zou denken dat de grootste groep het niet boeit

In deze maand december is het precies tien jaar geleden dat mijn transitie van 'man-naar-vrouw' van start ging. Het is me beetje bij beetje, jaar na jaar, zonneklaar geworden hoe de samenleving nou feitelijk omgaat met trans- en genderdiverse personen. En dat 'omgaan met' is grofweg op te delen in drie groepen.
De eerste groep is een kleine groep haters. Dan heb je een tweede, iets grotere groep die zegt dat het voor hen 'geen probleem' is, iets met leven en laten leven. De derde en grootste groep kijkt de andere kant op vanuit het idee: 'dat speelt niet in mijn leven'.

En toch is het thema transgender-rechten online een 'red flag' waarop massa's toetsenbordridders heftig aanslaan. Best wel verrassend, want je zou denken dat de grootste groep het allemaal niet zo boeit.

Anyway.... 'Het Afpakken Van Voorrechten', een rode draad die ik de afgelopen tien jaar steeds terugzie in de commentaren over de rechten van trans- en genderdiverse mensen. Men beschouwt transgender mensen als 'indringers', als ordeverstoorders die morrelen aan bepaalde fundamentele zekerheden.

Op het moment dat er in een geprivilegieerde ruimte iemand opduikt die daar voor het gevoel van de andere aanwezigen niet thuishoort, ervaart men weerstand. Als ik onderweg bij een tankstation een koffie doe en daarna een damestoilet binnenga, dan zijn de aanwezige (cis)vrouwen zichtbaar heel even van slag. Een onschuldig voorbeeld, maar trans wordt pas echt een dingetje als de belangen groter zijn.

Trans vrouwen mogen inmiddels niet meer meedoen bij verschillende officiële, professionele sportcompetities voor dames. Medailles en titels die al waren gewonnen worden teruggevorderd en ongedaan gemaakt, en de stemmen voor een totaal en 'algeheel verbod' voor deelname van trans vrouwen aan vrouwensporten worden steeds luider. De (cis)damessporters zelf blijven op een enkeling na muisstil en kijken met een sportieve glimlach graag de andere kant op. Seksuele diversiteit heeft al wel zijn intrede gedaan bij de vrouwensporten en niemand kijkt er nog van op als de vriendinnen van beroemde voetbal, hockey, handbal, atletiek en zwem vrouwen op de tribunes zitten. In de vrouwenkleedkamers en douches is de L-oriëntatie ook geen enkel punt, maar de deelname van trans vrouwen aan hun sporten is voor de meeste (cis)sportvrouwen een totaal ander verhaal.

Mensen van nu kunnen soms terugverlangen naar toen, maar de zekerheden van toen waren verre van gelijkwaardig. Wie weet bijvoorbeeld nog dat vrouwen voor het eerst in 1922 mochten stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen? Wie kent de wet uit 1924 nog, waarin was geregeld dat vrouwen op de dag van hun huwelijk werden ontslagen uit overheidsfuncties, omdat het nu hun 'taak' was om een toegewijde echtgenote, moeder en huisvrouw te zijn. Wie weet nog dat het tot begin 1957 duurde, dat er een "Wet Tot Opheffing van de Handelingsonbekwaamheid van de Gehuwde vrouw" in werking trad, waardoor vrouwen voortaan zelfstandig een verzekering konden afsluiten, geld van de bankrekening konden halen en alleen op reis mochten zonder begeleiding van een man?

Je ziet hier en daar nog wat overblijfselen uit die tijden van toen. Dat de vrouw bij een huwelijk met een man bijna vanzelfsprekend de achternaam van de man aanneemt bijvoorbeeld.

De aversie voor transgender mensen kan zomaar het gevolg zijn van een gendernormativiteit die van generatie op generatie wordt doorgegeven.

Trans levens zijn niet normatief, niet onderhandelbaar, niet discutabel. 

*